* Sıvı, protein ve elektrolit dengesi - sıvı, protein ve elektrolit kaybını önlemenin yanında atılımında düzenler.
4. Yanıkta derinin görevleri nelerdir?
Deri;
* Sıvı, protein ve elektrolit dengesi - sıvı, protein ve elektrolit kaybını önlemenin yanında atılımında düzenler.
* Ortamın sıcaklığına göre ısı kaybını önler ya da artırır.
* Deri sıcak, soğuk, radyasyon, basınç gibi dış etkenlere karşı vücudu korur.
* D vitamini sentezlenmesini yapar.
* Mikropların vücuda girişini engeller.
* Duysal - sinir uçları ile uyarıları alır ve gerekli yanıtı verir.
* Sosyal - çekicilik, güzellik gibi etkilerle sosyal hayatta kişilerin dış görünümünü belirler.
Yanık yaralanmaları ile bu fonksiyonlar kısmen veya tamamen ortadan kalkar.
5. Yanık dereceleri
I. derece yanıklar: Sadece derinin üst kısmını ilgilendirir. Ağrıya neden olması dışında klinik bir önemi yoktur. Etkilenen bölge başlangıçta kırmızı görünümdedir. Daha sonra soyulma olur ve 7 gün içerisinde herhangi bir iz bırakmadan iyileşir.
II. derece yanıklar: Daha derin yanıklardır. Bu tip yanıklar da ağrılıdır. Birinci derece yanıklardan en önemli farkı bül denilen içi sıvı dolu kesecikler içermesidir. İyileşme genellikle iki hafta içerisinde olur. İz kalmaması için yara bakımında çok dikkatli olmak mikrop kaptırmamak gerekir.
III. derece yanıklar: Derinin tüm katlarını içerir. Mutlaka yanık yarası çıkartılmalı ve vücudun başka bir yerinden alınan deri ile örtülmelidir yani cerrahi müdahale gereklidir.
IV. derece yanıklar: Derinin tüm katları yanında altında bulunan cilt altı yağ dokusu, kas, tendon, kemik gibi yapıları içine alır. Geniş cerrahi girişimlerle yanıklı deri çıkartılmalıdır.
6. İlkyardım için neler yapılır?
Yanmakta olan bir kişiye ilkyardım, yanmanın durdurulmasıyla başlar. Eğer kişi koşuyorsa onu durdurup üzerine halı, battaniye gibi örtüler kapatılarak yanmayı destekleyen hava teması kesilmelidir. Eğer kişi elektrik çarpmasına uğramışsa, hızla elektrik temasından uzaklaştırılmalıdır. Bunun en güvenli ve kesin yolu elektrik akımının şebekeden derhal kesilmesidir. Tüm bunları yaparken en önemli konu kurtarıcının bir kazazede haline gelmemesidir.
Eğer yanan kişide kimyasal yanık varsa yanık yerler bol suyla yıkanmalı, kimyasal ajan olabildiğince seyreltilmelidir.
Yanmış kişinin üzerindekiler ve yüzük, bilezik gibi takılar mutlaka çıkarılmalıdır. Duruma göre hasta hızla bir ilk yardım merkezine yetiştirilmelidir.
Vücudun çok az bir kısmını ilgilendiren yanıklarda (çay dökülmesi, ütüyle temas gibi) yapılması gereken en önemli şey ılık su ile yanık bölgenin yıkanmasıdır. Böylece ağrı daha az olacak, yanık derinliğinin artması ve ödem azaltılacak veya önlenecektir. Dikkat edilmesi gereken bir konu bu işlemin ilk 10 dakika içinde yapılması gerekliliğidir. Bu sure uzarsa su ile yıkamadan beklenen yarar görülmeyecektir. Yarayı nemli tutmak ve kurumasını önlemek için krem kullanılabilir. Ağrıyı kesmek için ağrı kesici, anestezik özelliği olan krem (Anestol gibi) gerekirse ağızdan ağrı kesici ilaçlar (Parasetamol gibi) alınabilir. İyileşmeyi hızlandırıcı kremler (Bepanten gibi) kullanılabilir.